2: Samenwerking

2.1 Cranbook
The Cranbrook Academy of Arts opende haar deuren in 1932 onder leiding van Eliel Saarinen, toen in Amerika net de overgang van Arts and Crafts naar Good Design plaatsvond. Onder de druk van de depressie werd het steeds duidelijker dat producten verkoopbaar, en dus goedkoop produceerbaar moesten zijn.

Toen Charles Eames in 1939 een scholarship van Cranbrook aannam, was hij van plan om vooral veel te lezen, en te denken over zijn werk van de afgelopen jaren. Hij was veel meer gevormd door de Arts & Crafts gedachte, en het was Eero Saarinen die hem zou inspireren tot meer modernistische gedachten.

Na zijn eerste project was Eliel Saarinen zo onder de indruk van Charles, dat hij hem Instructor of Design maakte. Eenmaal in dienst van het Cranbrook, ontmoette Charles ook Eero Saarinen, de prodigie van Eliel. De twee zouden vrienden voor het leven blijven, en elkaar inspireren om het uiterste uit zichzelf te halen. Samen experimenteerden ze met het buigen van en vormen van multiplex, en werkten ze aan meubelen voor een ontwerpwedstrijd van het MoMA, waar ze twee prijzen mee wonnen.

Aan het Cranbrook werden ze geïnspireerd door grote namen uit de design geschiedenis. Studenten leerden alle vormen van kunst waarderen, en open te staan voor de ideeën van verschillende stromingen. Door datgene te nemen wat je bruikbaar vindt, en door dogma's te verwerpen, werden studenten gestimuleerd om te experimenteren en eigen ideeën te ontwikkelen.

In het jaar dat Charles hoofd Indusrial Design van Cranbrook werd, schreef Ray zich in als student Textiele Vormgeving. De twee werden verliefd, en na Charles' scheiding trouwden ze, om zich in 1941 te vestigen in Los Angeles.


2.2 901 Office

Charles de techneut en zakenman, Ray de kunstenares: het bleek een goed team. Het buigen van multiplex leidde tijdens de oorlog al tot commercieel succes. De methode werd gebruikt om beenspalken en brancards te maken voor het leger. De stevigheid en buigbaarheid van dit goedkope materiaal bleek ook na de oorlog nog bruikbaar.

Als eerste slaagden de Eameses erin om in het multiplex dubbelzijdige krommingen aan te brengen, een techniek die werd toegepast bij de vervaardiging van de Plywood Furniture Group. Hiermee werd een ideaal van het echtpaar Eames verwezenlijkt: goed design bereikbaar maken voor iedereen.

Het kantoor aan de 901 Washington Boulevard groeide uit tot het centrum van de creatieve processen van Charles en Ray, en was eerder hun thuis dan hun echte huis. Ze werkten er zeven dagen per week van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, en vroegen van hun werknemers dezelfde inzet als zij zelf toonden. Door het succes van de spalken ontstond er ruimte om verder te experimenteren met multiplex, maar ook om zich bezig te houden met andere passies als film en fotografie.

Door de jaren heen laat hun werk zich kenmerken door innovativiteit en vooruitstrevend design. Gedreven door nieuwe technologie, de stromingen van het moment, oog voor detail en een eigenzinnige visie op de wereld om hen heen, leverde de Eameses werk af dat enerzijds paste in hun tijdbeeld, en anderzijds juist een persoonlijk stempel droeg die inging tegen de consumptie maatschappij.

Het naoorlogse modernisme van Calafornië waar de Eameses zo in floreerde werd op den duur het ideaalbeeld voor Amerika. Als voorbeeld van het zonnige en overvloedige leven, maakte het modernisme een ongekende vlucht door. De Eameses waren ten dele aanhangers van dit modernisme. Ze wilden de mogelijkheden die de nieuwe massaproductie bood, aanwenden om mooie producten ook betaalbaar te laten zijn voor de gewone man. Waar het modernisme en economische bloei echter uitmondde in een op consumptie gerichte maatschappij, vormden de Eameses een contrast door hun manier van leven. Niets in hun huis werd vanwege nieuwe mode verschijnselen vervangen; ze reden 18 jaar lang in dezelfde zwarte Ford, en ook hun kleding werd geselecteerd op eenvoudige schoonheid en duurzaamheid. Sinds hun tijd aan Cranbrook waren Charles en Ray niet van kledingstijl veranderd, en nors als ze waren van conventies lieten ze zich ook niets anders opdringen. Als Charles een uitnodiging ontving waarop het kledingvoorschrift 'black tie' luidde, bestond de enige verandering aan zijn outfit eruit dat hij letterlijk een zwarte das omgestrikt had.


2.3 The Eames House

Sinds hun komst naar Los Angeles droomden de Eameses ervan een eigen huis te bouwen, dat geheel volgens eigen idealen ingericht kon worden en weinig onderhoud van de bewoners zou vergen.

In eerste instantie was het plan om een 'Spanish Style Town House' te bouwen, een stijl die op dat moment in trek was in het voormalig Spaanse Calafornië, maar door de verandering van locatie werd ook besloten om voor een andere stijl te kiezen. Dus ontwierpen Charles Eames en Eero Saarinen in eerste instantie een huis volgens de Internationale Stijl. Bij de uitvoering echter werden door de grote invloed van Ray de modernistische ideeën bijgeschaafd tot een leefbaar geheel.

Het huis moest multifunctioneel zijn: ze moesten er comfortabel kunnen leven en tegelijkertijd ook kunnen werken. Zelf omschreven ze de functie van het huis als volgt:

'Work and recreation are involved in general activities: Day and night, work and play, concentration, relaxation with friend and foe, all intermingled personally and professionally with mutual interest. Basically apartment dwellers, there is a conscious effort made to be free of complications relating to maintenance. The house must take no insistent demands for itself, but rather aid as background for life in work.'

Hoewel het Eames Office, een paar kilometer verderop, in veel opzichten hun eerste huis was - hier werkten ze zeven dagen per week en ontvingen er klanten, familie en vrienden - werd het huis toch de plek die ze zich gewenst hadden. Niet in de laatste plaats vanwege de ligging op een flink stuk land met uitzicht over de oceaan, dat ze deelden met en dankten aan een klant van Charles en Eero, John Entenza. Het huis van Entenza werd gebouwd op een steenworp afstand van het Eames House, en werd ook ontworpen door Charles en Eero.

De modernistische lijnen en materialen werden in de loop der tijd verzacht door de inrichting, grotendeels naar inzicht van Ray. Beide waren verwoede verzamelaars, en het huis werd voller en voller. Zo vol zelfs dat de schilderijen op een gegeven moment verticaal aan de muur werden gehangen. Dat ze het er naar hun zin hadden blijkt wel uit het feit dat beide er sinds 1949 zijn blijven wonen tot hun dood.

Vandaag de dag verkeert het huis nog steeds in goede staat, en wordt het bewoond door de dochter van Charles. Het is een trekpleister voor architectuur liefhebbers, en wordt door velen beschouwd als het hoogtepunt op gebied van naoorlogse woonhuizen.

Lees verder